රසායන විද්‍යාවදවසට පාඩමක්01.02.04 - ක්වොන්ටම් අංක

01.02.04 – ක්වොන්ටම් අංක

බෝර් ආකෘතිය මගින් කක්ෂයක් විස්තර කෙරෙන n නම් වූ එක් ක්වොන්ටම් අංකයක් හඳුන්වා දෙන ලදි. ක්වොන්ටම් යාන්ත්‍ර විද්‍යා ආකෘතිය , පරමාණුවක ඉලෙක්ට්‍රෝන සැරිසරන කක්ෂයක් විස්තර කිරීම සදහා ගණිතමය වශයෙන් ව්‍යුත්පන්න කරන ලද n, l, හා ml යන ක්වොන්ටම් අංක 3ක් ද ඉලෙක්ට්‍රෝනයේ බැමීම විස්තර කිරීමට ms නම් තවත් ක්වොන්ටම් අංකයක්ද භාවිතා වේ.

ප්‍රධාන ක්වොන්ටම් අංකය (n)

මෙය 1 2, 3,. . . . . ලෙස පූර්ණ සංඛ්‍යා වේ. මෙමගින් ඉලෙක්ට්‍රෝනය පරමාණුව තුල කුමන ප්‍රධාන ශක්ති මට්ටම තුල පවතී දැයි නිරූපණය කරයි. n හි අගය වැඩිවත්ම කාක්ෂිකය වඩා විශාල වන අතර ඉලෙක්ට්‍රෝන න්‍යෂ්ටියට දුරස්ථව ගතකරන කාලය වැඩි වේ.

උද්දිගංශ ක්වොන්ටම් අංකය/කෝණික ගම්‍යතා ක්වොන්ටම් අංකය (l)

මෙමගින් ඉලෙක්ට්‍රෝනය අයිති කුමන උපශක්‍ති මට්ටමට දැයි නිරූපණය කරයි. l හි අගය ප්‍රධාන ශක්තිමට්ටම් අංකය (n) මත රඳා පවතියි. l සදහා n – 1 ත් 0ත් අතර ධන පූර්ණ සංඛ්‍යාවක් ලබා ගත හැක.

n හි අගය කුමක් වුවද,

l = 0        s කාක්ෂික

l = 1        p කාක්ෂික

l = 2        d කාක්ෂික

l = 3        f කාක්ෂික      නිරූපණය කරයි

චුම්භක ක්වොන්ටම් අංක ( m/ml)

මින් යම් උපශක්ති මට්ටමකට අයත් ඉලෙක්ට්‍රෝන පවතින කාක්ෂික නිරූපණය කරයි. ml හි අගයන් +l, 0, -l අතර ඕනෑම පූර්ණ සංඛ්‍යාවක් වේ.

l = 0        ml = 0

l = 1        ml = -1, 0 ,1

l = 2        ml = -2, -1, 0, 1 ,2

l = 3        ml = -3, -2, -1, 0, 1, 2, 3

භ්‍රමණ ක්වොන්ටම් අංකය (ms )

මෙමගින් ඉලෙක්ට්‍රෝනයේ බැමීම සිදු වන දිශාව නිරූපණය කරයි.ඒ සදහා +1/2 හෝ -1/2 යොදා ගනියි.

+1/2 මගින් දක්ෂිනාවර්තව පරිභ්‍රමණය වන ඉලෙක්ට්‍රෝන ද , -1/2 මගින් වාමාවර්තව පරිභ්‍රමණය වන ඉලෙක්ට්‍රෝන ද නිරූපණය කරයි.

උදා : 4S1 ~ { 4, 0, 0, + 1/2 } හෝ { 4, 0, 0, -1/2 }

          3p1 ~ { 3, 1, 0, +1/2 } හෝ  { 3, 1, 0, -1/2 }

                      { 3, 1, -1, +1/2 } හෝ { 3, 1, -1, -1/2 }

                      { 3, 1, 1, +1/2 } හෝ { 3, 1, 1, -1/2 }

මේ අනුව පරමාණුවක ඕනෑම ඉලෙක්ට්‍රෝනයක් n, l, ml , ms යන ක්වොන්ටම් අංක 4 මගින් දැක්විය හැක.එය ක්වොන්ටම් අංක කුලකය වේ.එමෙන්ම පරමාණුවක වූ කිසියම් ඉලෙක්ට්‍රෝන 2ක් සදහා මෙම අගයන් සියල්ල සමාන විය නොහැක. n, l ml සමාන වුවද ms වෙනස් වේ. මෙය පව්ලි බහිෂ්කාර නියමයෙන්ද කියවේ.

      { n, l, ml, ms }

ප්‍රධාන ක්වොන්ටම් අංකය(n)

උද්දිගංශ ක්වොන්ටම් අංක(l)

චුම්භක ක්වොන්ටම් අංක(ml)

භ්‍රමණ ක්වොන්ටම් අංක(ms)

කාක්ෂික වල e ගණන

ප්‍රධාන ශක්ති මට්ටමේ ඇති මුලු e ගණන

1

0

0

±1/2

2

2

2

0

0

±1/2

2

8

 

1

-1

0

+1

±1/2

±1/2

±1/2

6

3

0

0

±1/2

2

18

 

1

-1

0

+1

±1/2

±1/2

±1/2

6

 

2

-2

-1

0

1

2

±1/2

±1/2

±1/2

±1/2

±1/2

10

4

0

0

±1/2

2

32

 

1

-1

0

+1

±1/2

±1/2

±1/2

6

 

2

-2

-1

0

1

2

±1/2

±1/2

±1/2

±1/2

±1/2

10

 

3

-3

-2

-1

0

1

2

3

±1/2

±1/2

±1/2

±1/2

±1/2

±1/2

±1/2

14


විශේෂ කරුණු
  • ප්‍රධාන ක්වොන්ටම් අංකය n වූ කවචයක් හරියටම n උපකවච සංඛ්‍යාවක් දරයි.

උදා : n = 1  1s

          n = 2   2s 2p

          n = 3   3s 3p 3d

  • එක් එක් උපකවචයක නිශ්චිත කාක්ෂික සංඛ්‍යාවක් අන්තර්ගතය.

           s – 1

          p – 3

          d – 5

          f – 7

  • ප්‍රධාන ක්වොන්ටම් අංකය n වන කවචයක ඇති මුලු ඉලෙක්ට්‍රෝන සංඛ්‍යාව n2 වේ.

පහත සබැදුමෙහි පරමාණුක වර්ණාවලි කිහිපයක ප්‍රායෝගික දර්ශන අන්තර්ගත වේ.(අන්තර්ගතය ඉංග්‍රීසි බසින්),

 

 

Results

-

#1. X කිරණ සොයාගනු ලැබුවේ කවරකු විසින් ද?

#2. තරංග ආයාමය 305nm වන ෆෝටෝන මවුලයක ශක්තිය වනුයේ, (ප්ලාන්ක් නියතය = 6.62 × 10^-34 m^2 kg / s ආලෝකයේ ප්‍රවේගය = 3 × 10^8 ms^-1 )

#3. ලාම්පුවක් දෘෂ්‍ය ආලෝකයේ නිල් කලාපයෙහි (470 nm) තත්පරයට 6.0 J ශක්තියක් නිපදවයි. ෆෝටෝන 1.0 × 10^20 ජනනය කිරීම සදහා ලාම්පුව කොපමණ කාලයක් දැල්විය යුතු ද?

#4. පරමාණු වල ඉලෙක්ට්‍රොනික ශක්ති මට්ටම් සංකල්පය සමග වඩාත් ම කිට්ටුවෙන් සම්බන්ධ වී ඇත්තේ මින් කුමන විද්‍යාඥයා ද?

#5. පහත දි ඇති පරමාණුවලින් කුමක්, එහි වායුමය අවස්ථාවේ දි ඉලෙක්ට්‍රොනයක් ලබා ගත් විට විශාලතම ශක්ති ප්‍රමාණය පිට කරයි ද?

ලකුණු දැනගන්න.

 

ඔබේ අදහස් හා ප්‍රශ්න ඇතුළත් කරන්න.

Back
WhatsApp Chat - LearnSteer EduTalk 🔥
Telegram Channel - LearnSteer EduTalk 🔥
Send us a private message.
LearnSteer වෙබ් පිටුව භාවිතා කරන ඔබට ඇති ප්‍රශ්න, අදහස්, යෝජනා, චෝදනා ඉදිරිපත් කරන්න.