ශාකවල පෝෂණ ක්‍රියාවලි වල විවිධත්වය
- පෝෂණය යනු කුමක්ද?
-
- ජීවියෙකුගේ පරිවෘත්තිය ක්‍රියා සඳහා අවශ්‍ය අමුද්‍රව්‍ය හා ශක්තිය පරිසරයෙන් ලබා ගන්නා ක්‍රියාවලිය පෝෂණයයි.
2. ශාක වලට පෝෂක අවශ්‍ය වන්නේ ඇයි?
-
- ශාක වල වර්ධනය, විකසනය හා ප්‍රජනනය යන ක්‍රියාවලීන් සඳහා.
ශාක පෝෂණ ආකාර
3. ස්වයංපෝෂී පෝෂණ ක්‍රමය (ස්වයංපෝෂකතාව) කෙටියෙන් විස්තර කරන්න.
-
- ස්වයංපෝෂකතාව දක්වන ජීවීහු ස්වයංපෝෂීන් ලෙස හදුන්වයි.
- ස්වයංපෝෂීන් කාබන්ඩයොක්සයිඩ් හා අකාබනික ද්‍රව්‍ය මගින් කාබනික ආහාර සංස්ලේශණය කරයි.
4. ශාක දක්වන පෝෂණ ක්‍රමය කුමක්ද?
-
- ප්‍රභා ස්වයංපෝෂී පෝෂණ ක්‍රමය.
5. ප්‍රභා ස්වයංපෝෂී පෝෂණ ක්‍රමය යන්න හඳුන්වන්න.
-
- ප්‍රභා ස්වයංපෝෂී පෝෂණය යනු ආලෝකයේ ශක්තිය හා අකාබනික ද්‍රව්‍ය භාවිතයෙන් කාබනික ආහාර සංස්ලේෂණය කිරීමයි.
6. සහජීවනය යනු කුමක්ද?
-
- විශේෂ දෙකකට අයත් ජීවීන් දෙදෙනෙකු, සමීපව ජීවත් වෙමින් පවත්වා ගන්නා පාරිසරික සබඳතාවය සහජීවනය ලෙස හැදින්වේ.
7. සහජීවනයේ ආකාර 3 කි. ඒවා නම් කරන්න.
-
- අන්‍යෝන්‍යාධාරය
- සහභෝජීතාව
- පරපෝෂීතාව
8. සහජීවනයේ ආකාර 3 කෙටියෙන් හඳුන්වා උදාහරණ දෙන්න.
i. අන්‍යෝන්‍යාධාරය (Mutualism)
-
- ජීවීන් දෙදෙනාටම වාසි සැලසෙන සහජීවී සබඳතාවයකි.
- උදාහරණ:-
- රනිල මූල ගැටිති තුළ වාසය කරන නයිට්‍රජන් තිර කරන බැක්ටීරියා – Rhizobium
-
-
- උසස් ශාක මුල් හා දිලීර අතර පවතින දිලීරක මූල සංගමය.
-
-
- Cycas කොරල් හැඩ මුල් හා Anabaena අතර පවතින සංගමය.
ii. සහභෝජීතාව (Commensalism)
-
- එක් ජීවී විශේෂයකට පමණක් වාසි සැලසෙන ලෙසත්, අනෙක් විශේෂයට බලපෑමක් (හානියක් හෝ වාසියක්) ඇති නොවන ලෙසත්, ජීවී විශේෂ දෙකක් අතර පවතින අන්තර් ක්‍රියාවකි.
- උදාහරණ:- අපිශාකී ඕකිඩ්
iii. පරපෝෂීතාව(Parasitism)
-
- එක් ජීවී විශේෂයකට පමණක් වාසි සැලසෙන ලෙසත් (පරපෝෂිතයා), අනෙක් විශේෂයට හානි සිදුවන ලෙසත් (ධාරකයා) වෙනස් ජීවී විශේෂ දෙකක් අතර පවතින සමීප සබඳතාවයි.
- උදාහරණ:-
-
- අර්ධ පරපෝෂීහු- Loranthus (පිළිල) හා ධාරක ශාක.
- පූර්ණ පරපෝෂීහු- cuscuta හා ධාරක ශාක.
ශාක දක්වන විශේෂ පෝෂණ ක්‍රම
9. ශාක දක්වන විශේෂ පෝෂණ ක්‍රම කෙටියෙන් හදුන්වා උදාහරණ දෙන්න.
