සංයෝගවල ජල ද්‍රාව්‍යතාවය පහත සාධක මත රඳා පවතී.
- භාවිතා කරන ජලයේ පවතින උෂ්ණත්වය
- භාවිතා කරන ජල පරිමාව
- සංයෝගය පවතින ධන අයනයට හෝ ඍණ අයනයට පොදු අයනයක් තිබීම හෝ නොතිබීම මත (පොදු අයනයක් ඇති විට ජල ද්‍රාව්‍යතාවය අඩු වේ.)
I කාණ්ඩයේ මූලද්‍රව්‍ය සාදන සංයෝගවල ජල ද්‍රාව්‍යතාවය
I කාණ්ඩයේ ඔක්සයිඩ ජලය සමඟ ප්‍රතික්‍රියා
- I කාණ්ඩයේ සියලු මූලද්‍රව්‍ය ඉතා හොඳින් ජලයේ දියවී ක්ෂාර ද්‍රාවණ සාදයි .
- නමුත් S ගොනුවේ ඇතැම් ඔක්සයිඩ (BeO, MgO) ජලයේ අද්‍රව්‍ය වේ.
- I කාණ්ඩයේ ලෝහ මොනොක්සයිඩ ජලයේ දියවී අදාල ලෝහයේ හයිඩ්‍රොක්සයිඩය බවට පත්වෙයි.
\circ\;{\mathrm{Na}}_2{\mathrm O}_{(\mathrm s)}\;+\;{\mathrm H}_2{\mathrm O}_{(\mathrm l)}\;\rightarrow\;2{\mathrm{NaOH}}_{(\mathrm{aq})}
- එම කාණ්ඩයේ සියලු ලෝහ පෙරොක්සයිඩද ජලය සමඟ ප්‍රතික්‍රියාවෙන් අදාල ලෝහයේ හයිඩ්‍රොක්සයිඩය සාදා H2O2 ඇතිකරයි.
\circ\;{\mathrm{Na}}_2{\mathrm O}_{2(\mathrm s)\;}+\;2{\mathrm H}_2{\mathrm O}_{(\mathrm l)}\;\rightarrow\;2{\mathrm{NaOH}}_{(\mathrm{aq})}\;+\;{\mathrm H}_2{\mathrm O}_{2(\mathrm{aq})}
- I කාණ්ඩයේ සියලු ලෝහ සුපර් ඔක්සයිඩ ද ජලය සමඟ ප්‍රතික්‍රියාවෙන් අදාල ලෝහයේ හයිඩ්‍රොක්සයිඩය, H2O2 හා O2 ලබාදෙයි .
\circ\;2{\mathrm{NaO}}_{2(\mathrm s)}\;+\;2{\mathrm H}_2{\mathrm O}_{(\mathrm l)}\;\rightarrow\;2{\mathrm{NaOH}}_{(\mathrm{aq})}\;+\;{\mathrm H}_2{\mathrm O}_{2(\mathrm{aq})}\;+\;{\mathrm O}_{2(\mathrm g)}
I කාණ්ඩයේ නයිට්‍රයිඩ ජලය සමඟ ප්‍රතික්‍රියා
- I කාණ්ඩයේ ලෝහ අතුරින් Li පමණක් නයිට්‍රයිඩ සාදයි. මෙම නයිට්‍රයිඩය ජලය සමඟ ප්‍රතික්‍රියා වී හයිඩ්‍රොක්සයිඩය සාදා NH3 පිටකරයි.
\circ\;{\mathrm{Li}}_3{\mathrm N}_{(\mathrm s)}\;+\;3{\mathrm H}_2{\mathrm O}_{(\mathrm l)}\;\rightarrow\;3{\mathrm{LiOH}}_{(\mathrm{aq})}\;+\;{\mathrm{NH}}_{3(\mathrm g)}
- I කාණ්ඩයේ ලෝහ මූලද්‍රව්‍ය සාදන ක්ලෝරයිඩ, බ්‍රෝමයිඩ, අයඩයිඩ, නයිට්‍රයිට, නයිට්‍රේට, සල්ෆයිඩ, බයිකාබනේට, කාබනේට, ඔක්සලේට, පොස්පේට, ක්‍රෝමේට, ප’මැන්ගනේට, සල්ෆේට ,සල්ෆයිට.. ආදි සංයෝග සියල්ලම පාහේ ජල ද්‍රාව්‍ය සංයෝග වේ.
- නමුත් LiF, Li2CO3, Li3PO4 යන ලවණ පමණක් අවක්ෂේප වේ.
II කාණ්ඩයේ මූලද්‍රව්‍ය සාදන සංයෝගවල ජල ද්‍රාව්‍යතාව
- II කාණ්ඩයේ මූලද්‍රව්‍යවල සංයෝගවල ජල ද්‍රාව්‍යතාවය පහත රටා වලට අනුව සිදුවේ.
- II කාණ්ඩයේ මූලද්‍රව්‍ය සාදන හයිඩ්‍රොක්සයිඩ හා ඔක්සයිඩවල ජල ද්‍රාව්‍යතාවය කාණ්ඩයේ පහළට යන විට වැඩි වේ.
- නමුත් අනෙක් සියලු සංයෝග වල කාණ්ඩයක් දිගේ පහලට යන විට ජල ද්‍රාව්‍යතාවය අඩුවේ.
II කාණ්ඩයේ මූලද්‍රව්‍යවල ඔක්සයිඩ
\begin{array}{l}\left.\begin{array}{r}\begin{array}{l}\mathrm{BeO}\\\mathrm{MgO}\end{array}\\\end{array}\right\}\;\;\mathrm{ජල}\;\mathrm{අද්}\mathrm{රාව්}\mathrm ය\;\mathrm{සුදු}\;\mathrm{අවක්ෂේප}\;\mathrm{වේ}.\\\left.\begin{array}{r}\begin{array}{l}\mathrm{CaO}\\\mathrm{SrO}\\\mathrm{BaO}\end{array}\\\end{array}\right\}\;\;\mathrm{ජලයේ}\;\mathrm{දියවෙමින්}\;\mathrm{අවර්ණ}\;\mathrm{ද්}\mathrm{රාවණ}\;\mathrm{සාදයි}.\end{array}
II කාණ්ඩයේ මූලද්‍රව්‍යවල හයිඩ්‍රොක්සයිඩ
\begin{array}{l}\left.\begin{array}{r}\begin{array}{l}\mathrm{Be}(\mathrm{OH})_2\;\\\mathrm{Mg}(\mathrm{OH})_2\end{array}\\\end{array}\right\}\;\;\mathrm{ජල}\;\mathrm{අද්}\mathrm{රාව්}\mathrm ය\;\mathrm{සුදු}\;\mathrm{අවක්ෂේප}\;\mathrm{වේ}.\\\;\;\;\;\mathrm{Ca}(\mathrm{OH})_2\;-\;ජලයේ්\;\mathrm{මඳ}\;\mathrm{වශයෙන්}\;\;\mathrm{දිය}\;\mathrm{වේ}.\\\;\;\;\;\mathrm{Sr}(\mathrm{OH})_2\;-\;ජලයේ\;\mathrm{අල්ප}\;\mathrm{වශයෙන්}\;\;\mathrm{දිය}\;\mathrm{වේ}.\\\;\;\;\;\mathrm{Ba}(\mathrm{OH})_2\;-\;ජලයේ\;\mathrm{දිය}\;\mathrm{වී}\;\mathrm{අවර්ණ}\;\;\mathrm{ද්}\mathrm{රාවණ}\;\mathrm{සාදයි}.\end{array}
II කාණ්ඩයේ මූලද්‍රව්‍යවල සල්ෆේට
\begin{array}{l}\left.\begin{array}{r}\begin{array}{l}{\mathrm{BeSO}}_4\;\;\\{\mathrm{MgSO}}_4\end{array}\\\end{array}\right\}\;\;ජලයේ\;\mathrm{දිය}\;\mathrm{වී}\;\mathrm{අවර්ණ}\;\mathrm{ද්}\mathrm{රාවණ}\;\mathrm{සාදයි}.\\\;\;\;\;{\mathrm{CaSO}}_{4\;}-\;ජලයේ\;\mathrm{මඳ}\;\mathrm{වශයෙන්}\;\;\mathrm{දිය}\;\mathrm{වේ}.\\\left.\begin{array}{r}\begin{array}{l}{\mathrm{SrSO}}_4\;\\{\mathrm{BaSO}}_4\end{array}\\\end{array}\right\}\;\;\mathrm{ජල}\;\mathrm{අද්}\mathrm{රාව්}\mathrm ය\;\mathrm{සුදු}\;\mathrm{අවක්ෂේප}\;\mathrm{වේ}.\end{array}
- ඉහත ජල අද්‍රාව්‍ය වන සල්ෆේට අම්ල තුළ ද දිය නොවේ.
II කාණ්ඩයේ මූලද්‍රව්‍යවල ක්‍රෝමේට
\begin{array}{l}\left.\begin{array}{r}\begin{array}{l}{\mathrm{BeCrO}}_4\;\\{\mathrm{MgCrO}}_4\end{array}\\\end{array}\right\}\;\;\mathrm{ජලයේ}\;\mathrm{දිය}\;\mathrm{වේ}.\\\;\;\;\;{\mathrm{CaCrO}}_4\;-\;\mathrm{ජලයේ}\;\mathrm{මඳ}\;\mathrm{වශයෙන්}\;\;\mathrm{දිය}\;\mathrm{වේ}.\\\left.\begin{array}{r}\begin{array}{l}{\mathrm{SrCrO}}_{4\;}\\{\mathrm{BaCrO}}_4\end{array}\\\end{array}\right\}\;\;\mathrm{ජල}\;\mathrm{අද්}\mathrm{රාව්}\mathrm ය\;\mathrm{කහ}\;\mathrm{අවක්ෂේප}\;\mathrm{සාදයි}.\end{array}
- ඉහත ජලයේ අද්‍රාව්‍ය වන සංයෝග තනුක අම්ල තුළ දිය වෙමින් තැඹිලි පාට ද්‍රාවණයක් සාදයි.එයට හේතුව ක්‍රෝමේට් අයන අම්ල තුළ ඩයික්‍රෝමේට් අයන බවට පරිවර්තනය වීමයි. (Cr2O72-)
II කාණ්ඩයේ මූලද්‍රව්‍යවල සල්ෆයිට
\begin{array}{l}\;\;\;\;{\mathrm{BeSO}}_{3\;}-\;\mathrm{ජලයේ}\;\mathrm{දිය}\;\mathrm{වේ}.\;\\\;\;\;\;{\mathrm{MgSO}}_{3\;}-\;\mathrm{ජලයේ}\;\mathrm{අල්ප}\;\mathrm{වශයෙන්}\;\mathrm{දිය}\;\mathrm{වේ}\\\left.\begin{array}{r}\begin{array}{l}{\mathrm{CaSO}}_3\;\;\\{\mathrm{SrSO}}_{3\;}\;\\{\mathrm{BaSO}}_{3\;}\end{array}\\\end{array}\right\}\;\;\mathrm{ජල}\;\mathrm{අද්}\mathrm{රාව්}\mathrm ය\;\mathrm{සුදු}\;\mathrm{අවක්ෂේප}\;\mathrm{වේ}.\end{array}
- ඉහත ජලයේ දිය නොවන සංයෝග තනුක අම්ල තුළ දිය වෙි.
II කාණ්ඩයේ මූලද්‍රව්‍යවල ඔක්සලේට
\begin{array}{l}\left.\begin{array}{r}\begin{array}{l}{\mathrm{BeC}}_2{\mathrm O}_4\\{\mathrm{MgC}}_2{\mathrm O}_4\end{array}\\\end{array}\right\}\;\;ජලයේ\;\mathrm{මඳ}\;\mathrm{වශයෙන්}\;\mathrm{දිය}\;\mathrm{වේ}.\\\left.\begin{array}{r}\begin{array}{l}{\mathrm{CaC}}_2{\mathrm O}_4\\{\mathrm{SrC}}_2{\mathrm O}_4\end{array}\\\end{array}\right\}\;\;\mathrm{ජල}\;\mathrm{අද්}\mathrm{රාව්}\mathrm ය\;\mathrm{සුදු}\;\mathrm{අවක්ෂේප}\;\mathrm{වේ}.\\\;\;\;\;{\mathrm{BaC}}_2{\mathrm O}_4-\mathrm{ජලයේ}\;\mathrm{මඳ}\;\mathrm{වශයෙන්}\;\;\mathrm{දිය}\;\mathrm{වේ}.\end{array}
- ඉහත ජලයේ දිය නොවන සංයෝග තනුක අම්ල තුළ දියවේ.
II කාණ්ඩයේ මූලද්‍රව්‍යවල කාබනේට
\begin{array}{l}\;\;\;\;{\mathrm{BeCO}}_3-\mathrm{ජලයේ}\;\mathrm{මඳ}\;\mathrm{වශයෙන්}\;\;\mathrm{දිය}\;\mathrm{වේ}.\\\left.\begin{array}{r}\begin{array}{l}{\mathrm{MgCO}}_3\\{\mathrm{CaCO}}_3\\{\mathrm{SrCO}}_3\\{\mathrm{BaCO}}_3\end{array}\\\end{array}\right\}\;\;\mathrm{ජල}\;\mathrm{අද්}\mathrm{රාව්}\mathrm ය\;\mathrm{සුදු}\;\mathrm{අවක්ෂේප}\;\mathrm{වේ}.\end{array}
- ඉහත ජලයේ දිය නොවන සංයෝග තනුක අම්ල තුළ දියවේ.
II කාණ්ඩයේ මූලද්‍රව්‍යවල පොස්පේට
\begin{array}{l}\;\;\;\;{\mathrm{Be}}_3({\mathrm{PO}}_4)_2-\mathrm{ජලයේ}\;\mathrm{මඳ}\;\mathrm{වශයෙන්}\;\;\mathrm{දිය}\;\mathrm{වේ}.\\\left.\begin{array}{r}\begin{array}{l}{\mathrm{Mg}}_3({\mathrm{PO}}_4)_2\\{\mathrm{Ca}}_3({\mathrm{PO}}_4)_2\\{\mathrm{Sr}}_3({\mathrm{PO}}_4)_2\\{\mathrm{Ba}}_3({\mathrm{PO}}_4)_2\end{array}\\\end{array}\right\}\;\;\mathrm{ජල}\;\mathrm{අද්}\mathrm{රාව්}\mathrm ය\;\mathrm{සුදු}\;\mathrm{අවක්ෂේප}\;\mathrm{වේ}.\end{array}
- ඉහත ජලයේ දිය නොවන සංයෝග තනුක අම්ල තුළ දියවේ.
|
Na+ |
K+ |
Be2+ |
Mg2+ |
Ca2+ |
Sr2+ |
Ba2+ |
|
|
Cl– |
අවර්ණ ද්‍රාවණ |
||||||
|
Br– |
|||||||
|
I– |
|||||||
|
NO3– |
|||||||
|
NO2– |
|||||||
|
HCO3– |
|||||||
|
OH– |
අවර්ණ ද්‍රාවණ |
සුදු අවක්ෂේප |
සුදු අවක්ෂේප |
අල්ප ද්‍රාව්‍ය |
අල්ප ද්‍රාව්‍ය |
අවර්ණ ද්‍රාවණ |
|
|
S2- |
අවර්ණ ද්‍රාවණ |
||||||
|
SO42- |
අවර්ණ ද්‍රාවණ |
අල්ප ද්‍රාව්‍ය |
සුදු අවක්ෂේප |
සුදු අවක්ෂේප |
|||
|
SO32- |
අවර්ණ ද්‍රාවණ |
අල්ප ද්‍රාව්‍ය |
සුදු අවක්ෂේප |
සුදු අවක්ෂේප |
සුදු අවක්ෂේප |
||
|
CO32- |
අවර්ණ ද්‍රාවණ |
අල්ප ද්‍රාව්‍ය |
සුදු අවක්ෂේප |
සුදු අවක්ෂේප |
සුදු අවක්ෂේප |
සුදු අවක්ෂේප |
|
|
PO43- |
අල්ප ද්‍රාව්‍ය |
සුදු අවක්ෂේප |
සුදු අවක්ෂේප |
සුදු අවක්ෂේප |
සුදු අවක්ෂේප |
||
|
C2O42- |
අල්ප ද්‍රාව්‍ය |
අල්ප ද්‍රාව්‍ය |
සුදු අවක්ෂේප |
සුදු අවක්ෂේප |
අල්ප ද්‍රාව්‍ය |
||
|
CrO42- Cr2O72- |
කහ පාට ද්‍රාවණ |
අල්ප ද්‍රාව්‍ය |
අද්‍රාව්‍ය |
කහ අවක්ෂේප |
|||
|
තැඹිලි පාට ද්‍රාවණ |
අල්ප ද්‍රාව්‍ය |
අද්‍රාව්‍ය |
අවක්ෂේප |
||||
